Teknokentte Şirket Kurmak
Neden Teknokent? Mevzuat Temeli ve Beklenen Kazanımlar
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB), 4691 sayılı Kanun’la tanımlanır ve Ar-Ge/yazılım odaklı gelirin vergisel avantajlarla desteklenmesini amaçlar. Kanun; bölge içi Ar-Ge/yazılım kazançlarında gelir/kurumlar vergisi istisnası, belirli yazılım teslim ve hizmetlerinde KDV istisnası, personel ücretlerinde gelir vergisi stopajı ile damga vergisi istisnaları sağlar. Bu teşviklerin kapsamı ve sınırları kanun ve bağlı düzenlemelerde açıkça yazılıdır.
KDV Geçici 20: Bölge içinde üretilen belirli yazılım teslim/hizmetleri, kazancın vergiden istisna olduğu süre boyunca KDV’den de istisnadır.
Uzaktan çalışma / bölge-dışı süreler: Bilişim personeli için %100, diğer personel için %75 oranında bölge dışı çalışma hakkı 31.12.2025’e kadar uzatılmıştır (stopaj teşviki uygulaması açısından). Yönetici şirket onayı ve kayıt düzeni şarttır.
Fon ayırma yükümlülüğü (%3): 2024’ten itibaren (2023 beyannamesi dâhil) 4691/5746 kapsamında beyanname üzerinde yararlanılan istisna/indirim tutarı 2.000.000 TL’yi aşarsa, bu tutarın %3’ü pasifte fon hesabına alınarak GSYF/GSYO payı ya da kuluçka girişimlerine sermaye olarak yıl sonuna kadar yatırılmalıdır. Aksi halde istisna/indirimin %20’si iptal edilir.
Bilgeweb’in Uçtan Uca Katkısı (Hizmet Akışı)
Uygunluk Analizi: Proje-gelir kalemleri, KDV Gç.20 ve 4691 kapsam testi, fon ayırma simülasyonu.
Başvuru Dosyası: Teknik/iş planı, bütçe, IP stratejisi, örnek ekranlar/PoC.
Kuruluş ve Yerleşim: Sözleşme/adres/SGK geçişi, personel sınıflaması.
Mevzuat Uygulama Seti: Fatura-metin şablonları, puantaj/çalışma kayıt şablonları, rapor paketleri.
Fon Ayırma ve Denetim Hazırlığı: GSYF/GSYO seçimi, dokümantasyon, yıl sonu kapatma.
Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler
Yan gelirleri istisnaya katmak: Çağrı merkezi, kurulum/yerinde destek, “bölge dışı” hizmetleri istisnaya sokmak risk doğurur. Faaliyet ve fatura açıklamalarını net ayırın.
Kayıt tutmamak: Uzaktan/bölge-dışı süre/kayıtları eksik ise stopaj teşviki riske girer.
Fon ayırmayı atlamak: %3 fon yatırımı unutulursa %20 iptal kuralı işler. Takvim alarmı kurun.
Adım Adım Süreç: Uygulama, Evrak ve Zamanlama
1) Uygun Teknopark ve Proje Stratejisi
Uyum kıstasları: Ar-Ge/yazılım odaklılık, yenilik ve ticarileşme, teknik yeterlilik, ekip ve bütçe planı.
Seçim ipuçları: Sektörel odak (ör. savunma, fintech, sağlık yazılımı), üniversite işbirliği olanakları, laboratuvar ve kuluçka programları, kira ve ortak alan ücretleri, raporlama altyapısı.
Kaynak taraması: Resmî TGB listeleri ve yönergeler (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı/TGB portalları).
Teslimler: Proje özet kanvası (problem-çözüm-teknoloji-yenilik), 12-18 aylık zaman planı (milestone’lar), bütçe ve gelir projeksiyonu, IP (fikri hak) stratejisi, risk matrisi.
2) Ön Başvuru
Teknopark portalındaki form ve kısa proje anlatımı; şirket kurulmuşsa MERSİS/Ticaret Sicil bilgileri, kurulmamışsa kurucular bilgisi.
Başvuru ücreti varsa dekont.
CV’ler, ekip rol dağılımı, referans/PoC bağlantıları.
3) Asıl Başvuru ve Değerlendirme
Proje Değerlendirme Komisyonu teknik ve ticarileşme karnesi çıkarır (yenilik, kaynak planı, çıktı ve ihracat potansiyeli, bütçe tutarlılığı).
Eksik görülen noktalara “revizyon turu”yla dönüş yapılabilir.
İpucu: Rakiplerde sık görülen “genel anlatım” yerine; ölçülebilir Ar-Ge çıktıları (TR-L seviyeleri, patent/faydalı model hedefi, kod satırı değil modül/algoritma bazlı deliverable’lar) yazın.
4) Kabul, Sözleşme ve Yerleşim
Kira/yerleşim sözleşmesi, ofis tahsisi, güvenlik/erişim işlemleri.
Şirket kuruluş/taşınma senaryosu: Kabul sonrası “merkez adres”i teknopark olacaksa adres değişikliği ve vergi dairesi/SGK bildirimleri; değilse “şube” açılışı.
Personel bildirimi: Ar-Ge, Tasarım, Destek personel ayrımı (ikincil görevler, destek oran sınırlarına dikkat).
5) Vergisel Teşviklerin Uygulanması
Gelir/Kurumlar Vergisi İstisnası: Yalnızca bölge içi Ar-Ge/yazılım faaliyetlerinden doğan kazanç için. Bölge dışı/yan hizmet gelirlerinin ayrı takibi şart.
KDV İstisnası (Geçici 20): Listeye giren yazılım teslim/hizmetleri için KDV hesaplanmaz (belgelendirme ve fatura açıklaması doğru kurgulanmalı).
Stopaj ve Damga Vergisi: Ar-Ge/tasarım/destek personeli ücretleri için uygulanır; muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde doğru kodlar.
Bölge Dışı/Uzaktan Çalışma: Bilişim %100, diğerleri %75’e kadar; günlük puantaj ve proje bazlı kayıt zorunlu.
6) Finansal ve Uyum Raporlaması
Aylık/Yıllık Muafiyet Raporları: Gelirin “bölge içi” ve “bölge dışı” ayrımı, KDV geçici 20 kapsamındaki teslim/hizmet listesi, personel dağılımı.
Proje ilerleme raporları: Kilometre taşları, harcama kırılımları, revizyonlar.
Denetim ve iç kontrol: Yönetici şirket, SGK, vergi idaresi ve bağımsız denetim taleplerine uygun dokümantasyon.
7) %3 Fon Ayırma Yönetimi (Kritik Uyum Noktası)
Kapsam: 4691/5746 kapsamında beyannamede yararlanılan istisna/indirim toplamı 2.000.000 TL üzerindeyse, %3 fon ayırıp yıl sonuna kadar GSYF/GSYO payı alımı veya kuluçka girişimlerine sermaye koyma zorunluluğu.
Yapılmazsa: Yararlanılan tutarın %20’si iptal edilir; buna göre vergi tarh edilir (vergi ziyaı cezasız, gecikme faiziyle).
Operasyon: 549-Özel Fonlar hesabı, yatırım dekontu/katılma payı sözleşmeleri, portföy içtüzük kontrolü (Türkiye’de teknolojik girişim şartı).
Sıkça Sorulan Sorular
KDV istisnası hangi yazılım hizmetlerini kapsar? Liste Geçici 20’de tanımlıdır; sistem/iş/veri/sectoral/internet/oyun/mobil/askeri uygulama yazılımları.
Tüm personel uzaktan %100 çalışabilir mi? Sadece “bilişim personeli” %100; diğer personel %75’e kadar. Süre 31.12.2025’e uzatıldı.
Fon ayırma hangi eşiklerde zorunlu? Beyannamede yararlanılan istisna/indirim 2.000.000 TL’yi aşarsa; oran %3.