Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, bilinen adıyla teknokentler; üniversiteler, araştırma kurumları ve özel sektörün iş birliği ile kurulan, Ar-Ge ve inovasyon odaklı firmaların faaliyet göstermesi için tasarlanmış özel alanlardır. Türkiye’de teknokentlerin hukuki çerçevesi 2001 yılında yürürlüğe giren 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile belirlenmiştir. Bu bölgelerde faaliyet gösteren firmalar, devlet tarafından sağlanan çeşitli mali teşviklerden yararlanır. Özellikle vergi teşvikleri, firmaların hem operasyonel maliyetlerini düşürür hem de daha rekabetçi fiyatlarla ürün ve hizmet sunmasına olanak tanır.
Teknokentlerdeki vergi teşvikleri, teknoloji üretiminin önünü açan en önemli unsurlardan biridir. Çünkü yazılım, Ar-Ge ve inovasyon gibi alanlarda maliyetlerin büyük bölümü insan kaynağı ve geliştirme süreçlerine gider. Vergi yükünün hafiflemesi, firmaların bu bütçeyi yeni projelere, ekipman yatırımlarına veya nitelikli personel istihdamına yönlendirmesine imkân tanır.
Teknokent Vergi Teşviklerinin Kapsamı
Gelir ve Kurumlar Vergisi Muafiyeti
Teknokentlerde yer alan firmalar, Ar-Ge ve yazılım geliştirme faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi ödemez. Bu muafiyet, 31 Aralık 2028’e kadar devam edecek şekilde düzenlenmiştir. Örneğin teknokent dışında faaliyet gösteren bir firma, yıllık 2 milyon TL kazanç elde ettiğinde yaklaşık 400 bin TL kurumlar vergisi ödemek zorundayken, teknokent içindeki bir firma bu tutarı tamamen yatırımına veya projelerine ayırabilir.
KDV İstisnası
Teknokentlerde geliştirilen yazılım ürünlerinin satışında Katma Değer Vergisi (KDV) uygulanmaz. Bu durum hem fiyat avantajı yaratır hem de müşteriler açısından cazip bir teklif sunar. Özellikle yurt dışına yazılım satışı yapan firmalar için KDV istisnası, tekliflerde önemli bir maliyet avantajı anlamına gelir.
Personel Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
Teknokentte çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin maaşlarından gelir vergisi kesilmez. Böylece çalışanlar daha yüksek net maaş alırken, işverenler de personel maliyetlerini optimize eder. Aynı zamanda SGK işveren primi desteği de bu kapsama dahil edilerek işletmelerin yükü hafifletilir.
Damga Vergisi Muafiyeti
Ar-Ge ve yazılım projeleriyle ilgili yapılan sözleşmeler, protokoller ve resmi belgeler damga vergisinden muaftır. Özellikle büyük ölçekli sözleşmelerde bu muafiyet ciddi maliyet avantajı sağlar.
İthalat ve Gümrük Vergisi Avantajları
Teknokent firmaları, Ar-Ge projelerinde kullanmak üzere getirdikleri bazı ekipman ve malzemeler için gümrük vergisi muafiyetlerinden yararlanabilir. Bu sayede yurt dışından alınan teknoloji ürünlerinin maliyeti düşer.
Kimler Bu Teşviklerden Yararlanabilir?
-
Yazılım geliştirme şirketleri
-
Ar-Ge ve inovasyon odaklı teknoloji girişimleri
-
Elektronik, biyoteknoloji, enerji, savunma sanayi gibi yüksek teknoloji alanlarında faaliyet gösteren firmalar
-
Üniversitelerle iş birliği yapan teknoloji tabanlı girişimler
Önemli olan, faaliyetin teknokent sınırları içinde yürütülmesi ve Ar-Ge niteliği taşımasıdır. Projelerin bu kapsama girmesi için teknokent yönetimi tarafından onaylanması gerekir.
Bilgeweb Örneği: Teknokent Teşviklerinden Maksimum Yararlanma
Bilgeweb, yazılım ve dijital çözümler geliştiren bir firma olarak teknokent bünyesinde faaliyet göstermekte ve tüm vergi teşviklerinden etkin biçimde faydalanmaktadır. Gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sayesinde elde ettiği kârın tamamını yeni Ar-Ge projelerine yatıran Bilgeweb, KDV istisnası ile hem yurt içi hem de yurt dışı müşterilerine daha rekabetçi fiyatlar sunmaktadır. Personel gelir vergisi teşviki sayesinde ise alanında uzman yazılımcılarla çalışmakta ve ekip büyüklüğünü rahatça artırabilmektedir.
Bilgeweb’in teknokentte geliştirdiği projeler arasında, yapay zekâ tabanlı müşteri yönetim sistemleri, e-ticaret yazılımları ve kurumsal web çözümleri bulunur. Bu projeler hem Türkiye’de hem de yurt dışında müşteriler tarafından kullanılmakta, firmanın global ölçekte tanınırlığını artırmaktadır.
Teknokent Vergi Teşviklerinden Yararlanma Süreci
-
Teknokent Başvurusu: Firma, teknokent yönetimine Ar-Ge projesi, iş planı ve gerekli belgeler ile başvuruda bulunur.
-
Proje Onayı: Proje, teknokent yönetimi ve ilgili komisyonlar tarafından incelenerek Ar-Ge kriterlerine uygunluğu değerlendirilir.
-
Şirket Kuruluşu veya Taşınma: Onay sonrası şirketin yasal adresi teknokent bünyesinde olacak şekilde kurulur veya mevcut firma teknokente taşınır.
-
Personel Bildirimi: Vergi teşviklerinden yararlanacak Ar-Ge personelinin listesi SGK ve teknokent yönetimine bildirilir.
-
Muhasebe Ayrımı: Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilen gelirler, diğer ticari faaliyetlerden muhasebe kayıtlarında ayrı tutulur.
-
Yıllık Raporlama: Teknokent yönetimine faaliyet raporu sunulur. Bu rapor teşviklerin devamı için gereklidir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Ar-Ge faaliyeti kapsamı dışında yapılan işler, teşviklerden yararlanamaz.
-
Tüm personel ve proje bilgilerinin eksiksiz bildirilmesi gerekir.
-
Muhasebe kayıtları Ar-Ge gelirleri ile diğer gelirleri net şekilde ayırmalıdır.
-
Teşviklerden yararlanmak için gerekli raporlama ve belge teslim tarihleri aksatılmamalıdır.
Gelecekte Teknokent Vergi Teşviklerinin Rolü
Türkiye’nin teknoloji üretimi ve ihracatını artırma hedefleri doğrultusunda, teknokent vergi teşviklerinin süresinin uzatılması beklenmektedir. Ayrıca teşviklerin kapsamının genişlemesi, daha fazla girişimcinin teknokentlerde yer almasını sağlayacaktır. Özellikle yazılım ihracatı yapan firmalar için bu teşvikler, global pazarda rekabet gücünü artıran stratejik bir unsur olmaya devam edecektir.
Bilgeweb’in Gelecek Vizyonu
Bilgeweb, teknokentte edindiği tecrübeyi kullanarak yapay zekâ, veri analitiği ve nesnelerin interneti (IoT) gibi alanlarda yeni projeler geliştirmeyi hedefliyor. Firmanın amacı, Türkiye’nin yazılım ihracatında daha büyük bir paya sahip olmak ve global pazarda güçlü bir marka olarak yerini sağlamlaştırmak. Teknokent vergi teşvikleri sayesinde elde edilen mali avantajlar, bu hedeflere ulaşmada önemli bir kaynak sağlıyor.
Teknokent vergi teşvikleri, sadece mali yükü hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda firmaların Ar-Ge kapasitesini, istihdam gücünü ve inovasyon hızını artırır. Bilgeweb gibi teknokentte faaliyet gösteren yazılım firmaları, bu teşvikleri stratejik şekilde kullanarak hem ulusal hem de uluslararası pazarlarda güçlü bir rekabet avantajı elde eder. Doğru planlama, disiplinli raporlama ve sürekli inovasyon ile teknokent teşviklerinden maksimum faydayı sağlamak mümkündür.
