Teknokent Ortaklık Yapısı

Teknokentler, üniversiteler, araştırma kurumları ve özel sektör iş birliğiyle kurulan ve yüksek teknoloji üretimini teşvik eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleridir. Türkiye’de teknokentler, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu çerçevesinde faaliyet gösterir ve hem yerli hem de yabancı girişimciler için çeşitli vergi teşvikleri ve altyapı destekleri sağlar.

Teknokentlerde Ortaklık Yapısı

Teknokentlerin ortaklık yapısı genellikle kamu, üniversite ve özel sektör iş birliğine dayanır. Yatırım, yönetim ve faaliyet süreçleri bu paydaşlar arasında paylaşılır.

1. Kamu Kurumları

• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın onayıyla teknokent kuruluşları gerçekleşir.

• İl özel idareleri, belediyeler ve kalkınma ajansları, yatırım ve altyapı desteği sağlayabilir.

2. Üniversiteler

• Teknokentin ana akademik ortağıdır.

• Araştırma altyapısı, laboratuvarlar ve akademik kadro desteği sağlar.

• Üniversiteler genellikle teknokentin yönetim şirketinde pay sahibidir.

3. Özel Sektör

• Teknokente yatırım yaparak sermaye katkısında bulunur.

• Ofis kiralayarak veya şirket kurarak teknokent ekosistemine dahil olur.

• Büyük teknoloji firmaları genellikle stratejik ortak statüsünde yer alır.

Ortaklık Modelleri

1. Yönetim Şirketi Ortaklığı

Teknokentler, bir yönetim şirketi aracılığıyla işletilir. Bu şirketin ortakları genellikle:

• İlgili üniversite

• Belediye veya kamu kurumları

• Özel sektör yatırımcıları

Ortaklık oranları teknokentten teknokente değişmekle birlikte, üniversite genellikle çoğunluk hissedarıdır.

2. Stratejik İş Ortaklığı

Belirli projeler için özel sektör firmaları ile üniversite veya teknokent arasında geçici veya uzun vadeli ortaklık kurulur.

3. Kuluçka ve Hızlandırıcı Ortaklığı

Girişimcilere destek veren kuluçka merkezleri, yatırım fonları ve hızlandırıcı programlar teknokent bünyesinde ortak yatırım modeliyle faaliyet gösterir.

Teknokent Ortaklık Yapısının Avantajları

• Sermaye çeşitliliği: Hem kamu hem özel sektör desteği.

• Akademik bilgi ve Ar-Ge altyapısı: Üniversitelerden doğrudan erişim.

• Vergi teşvikleri: KDV, gelir ve kurumlar vergisi muafiyetleri.

• Uluslararası ağlara erişim: AB projeleri ve yabancı yatırımcılarla iş birliği.

• Risk paylaşımı: Yatırım riskleri ortaklar arasında dağıtılır.

Türkiye’de Örnek Ortaklık Yapıları

• ODTÜ Teknokent: ODTÜ (%90’a yakın), özel sektör ve kamu kurumları.

• İTÜ ARI Teknokent: İstanbul Teknik Üniversitesi ağırlıklı, özel sektör katkılı.

• Bilkent CYBERPARK: Bilkent Üniversitesi ve özel yatırımcılar ortaklığı.

• Teknopark İstanbul: Savunma Sanayi Başkanlığı, İstanbul Ticaret Odası, özel sektör ortaklığı.

Ortaklık Süreci Nasıl İşler?

1. Kuruluş Protokolü: Üniversite ve diğer paydaşlar arasında anlaşma sağlanır.

2. Yönetim Şirketi Kuruluşu: Tüm ortaklar hisse payına göre şirkete katılır.

3. Altyapı Yatırımı: Kamu ve özel sektör finansmanıyla teknokent binaları, laboratuvarlar, kuluçka merkezleri inşa edilir.

4. Faaliyet ve Yönetim: Yönetim şirketi, teknokent operasyonlarını yürütür.

5. Gelir Paylaşımı: Ofis kiraları, hizmet bedelleri ve projelerden elde edilen gelir, ortaklar arasında paylaştırılır.