Teknokentlerde faaliyet gösteren şirketler için en büyük avantajlardan biri, devletin sunduğu Ar-Ge teşvikleridir. Bu teşviklerden yararlanabilmek için firmaların öncelikle “Ar-Ge Teşvik Belgesi” almaları gerekir. 2025 yılı itibarıyla mevzuatta yapılan bazı güncellemeler, bu belgenin hem alınma sürecini hem de sağladığı avantajları daha kritik hale getirmiştir.
1. Ar-Ge Teşvik Belgesi Nedir?
Ar-Ge Teşvik Belgesi, teknokentlerde yürütülen projelerin “Araştırma ve Geliştirme” niteliği taşıdığını resmi olarak onaylayan belgedir. Bu belge olmadan bir şirket, teknokentte faaliyet gösterse bile vergi teşviklerinden ve desteklerden tam anlamıyla yararlanamaz.
2. Neden Gereklidir?
-
Vergi Avantajları: Kurumlar vergisi, gelir vergisi, damga vergisi muafiyetlerinden yararlanmak için şarttır.
-
SGK Desteği: İşveren SGK payı teşvikinin uygulanabilmesi için gereklidir.
-
Ar-Ge Harcamaları: Yapılan harcamaların teşvik kapsamında sayılabilmesi için onay gerekir.
-
Fon ve Hibeler: TÜBİTAK, KOSGEB ve AB fonlarına başvurularda proje Ar-Ge belgesiyle desteklenir.
-
Denetim Güvencesi: Denetimlerde belgesi olmayan şirketlerin teşvikleri iptal edilebilir.
3. Kimler Başvurabilir?
-
Yazılım geliştiren firmalar
-
Donanım ve elektronik ürün geliştiren şirketler
-
Biyoteknoloji ve sağlık teknolojisi girişimleri
-
Yapay zekâ, büyük veri, fintech, yeşil enerji projeleri yürüten firmalar
-
Üniversite işbirliğiyle araştırma yapan startuplar
4. Ar-Ge Teşvik Belgesi Almak İçin Gerekli Belgeler
Başvuru için genellikle şu evraklar hazırlanır:
-
Şirket kuruluş belgeleri (ticaret sicil gazetesi, vergi levhası, imza sirküleri)
-
Proje tanıtım dosyası
-
İş planı ve proje takvimi
-
Personel listesi ve görev tanımları
-
Tahmini bütçe ve finansal projeksiyon
-
Üniversite işbirliği varsa protokoller
-
Fikri mülkiyet belgeleri (varsa patent, marka, tasarım tescili)
5. Başvuru Süreci
-
Proje Hazırlığı: Şirket, Ar-Ge projesini detaylı olarak hazırlar.
-
Online Başvuru: Teknokent yönetiminin portalı üzerinden evraklar yüklenir.
-
E-İmza Onayı: Tüm belgeler elektronik imza ile imzalanır.
-
Ön İnceleme: Evrakların eksiksizliği kontrol edilir.
-
Değerlendirme: Üniversite akademisyenlerinden oluşan komisyon, projenin Ar-Ge niteliğini inceler.
-
Karar: Proje uygun bulunursa şirket Ar-Ge Teşvik Belgesi alır.
6. Sağladığı Avantajlar
-
%100’e Yakın Vergi Avantajı: Kurumlar vergisi ve gelir vergisinde büyük oranda muafiyet.
-
KDV Muafiyeti: Yazılım ihracatında KDV alınmaz.
-
SGK İşveren Payı Desteği: Çalışanların SGK işveren payı devlet tarafından karşılanır.
-
Damga Vergisi Muafiyeti: Resmi evraklarda vergi yükü ortadan kalkar.
-
Ar-Ge Harcamalarının Teşviki: Yapılan tüm araştırma giderleri teşvik kapsamında sayılır.
7. 2025’te Güncel Durum
-
Kurumlar vergisi muafiyetinde %10 zorunlu vergi uygulaması getirildi. Yani artık şirketler kazançlarının en az %10’u kadar vergi ödemek zorunda.
-
Gelir vergisi stopajı teşvikinde üst sınır uygulaması başladı; belirli maaş bandının üzerindeki personel için teşvik kısıtlı.
-
Belge yenileme zorunluluğu: Projeler her yıl değerlendirmeye tabi tutuluyor.
-
Dijital başvuru: Artık tüm süreç e-devlet ve teknokent portalları üzerinden yürütülüyor.
8. Örnek Senaryo
Bir yapay zekâ girişimi düşünelim:
-
Firma, teknokente yeni taşındı.
-
Ar-Ge Teşvik Belgesi için proje dosyası hazırladı.
-
Değerlendirme sonucunda kabul aldı.
-
Yıllık 20 milyon TL ciro yapıyor.
-
Belge sayesinde:
-
3 milyon TL kurumlar vergisi muafiyetinden yararlandı.
-
1 milyon TL SGK desteği aldı.
-
TÜBİTAK’tan 2 milyon TL hibe kazandı.
-
Sonuç: Yalnızca 1 yıl içinde belge sayesinde yaklaşık 6 milyon TL avantaj sağladı.
9. Dikkat Edilecek Noktalar
-
Proje mutlaka yenilikçi ve Ar-Ge odaklı olmalı.
-
Evraklarda eksik veya yanlış bilgi olmamalı.
-
Belge yalnızca ilgili proje için geçerlidir; farklı projeler için yeni başvuru gerekir.
-
Ar-Ge teşviklerinden yararlanmak için düzenli raporlama yapılmalıdır.
-
Denetimlere hazırlıklı olunmalı; yanlış beyan teşvik iptaline yol açar.
