Teknoloji geliştirme bölgeleri, yani teknokentler; Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetleri yürüten şirketlere birçok vergi avantajı sunar. Bu avantajların başında, gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti, KDV istisnası ve personel gelir vergisi teşviki gelir. Ancak tüm bu muafiyetler belirli şartlara bağlıdır ve her kazanç bu kapsama girmez.
Bu yazıda teknokentte faaliyet gösteren şirketlerin kazançlarının vergilendirilmesi, hangi durumlarda vergi ödenmediği, hangi kazançların muafiyet dışında olduğu ve dikkat edilmesi gereken noktalar detaylı şekilde anlatılmaktadır.
Teknokent Vergi Muafiyeti Nedir?
Teknokentlerde faaliyet gösteren şirketler, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında birtakım vergi muafiyetlerinden yararlanır. Bu muafiyetler;
-
Gelir Vergisi (şahıs firmaları için)
-
Kurumlar Vergisi (sermaye şirketleri için)
-
Katma Değer Vergisi (KDV)
-
Gelir Vergisi Stopajı (personel maaşları üzerinden)
şeklinde dört ana başlıkta özetlenebilir.
Ancak bu muafiyetler, yalnızca teşvik kapsamındaki faaliyetlerden elde edilen kazançlar için geçerlidir. Ticari satış, destek hizmetleri, ürün pazarlama gibi faaliyetler bu kapsama girmez.
Teknokentte Kazançlar Nasıl Vergilendirilir?
1. Kurumlar Vergisi Muafiyeti
Teknokentte Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar, 31 Aralık 2028 tarihine kadar kurumlar vergisinden muaftır.
Örneğin; teknokent ofisinde geliştirilen bir yazılım projesinden elde edilen gelir, kurumlar vergisine tabi tutulmaz. Ancak bu gelirin teşvik kapsamında olduğunu gösterecek şekilde dokümantasyon tutulmalı ve ayrıştırma yapılmalıdır.
Dikkat edilmesi gerekenler:
-
Şirketin merkez ofisi teknokent içinde olmalı
-
Kazanç, yazılım veya Ar-Ge faaliyetinden doğmalı
-
Faaliyet, teknokent yönetici şirketi tarafından onaylı olmalı
-
Faaliyetler teknik rapor ve proje dosyalarıyla belgelenmeli
2. Gelir Vergisi Stopaj Teşviki (Personel)
Teknokentlerde çalışan Ar-Ge, yazılım ve tasarım personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisi, devlet tarafından karşılanır. Bu teşvik, hem maaş yükünü azaltır hem de nitelikli personel istihdamını kolaylaştırır.
Ancak bu avantaj yalnızca teknokentte tam zamanlı çalışan ve Ar-Ge projelerinde görevli personele yöneliktir. İdari personel veya dış kaynaklı çalışanlar bu kapsamda değildir.
3. KDV İstisnası
Teknokent firmaları, geliştirdikleri yazılımlar veya Ar-Ge projeleri kapsamında müşterilerine KDV’siz fatura kesebilir. Bunun için fatura açıklamasına, “4691 sayılı Kanun kapsamında KDV’den istisnadır” ibaresi eklenmelidir.
KDV istisnası, yalnızca teşvik kapsamındaki faaliyetlere uygulanır. Örneğin, sadece bir ürünü yeniden satmak KDV muafiyetine girmez.
4. Gelir Vergisi Muafiyeti (Şahıs Şirketleri)
Teknokentte faaliyet gösteren şahıs işletmeleri de teşvik kapsamındaki kazançları için gelir vergisi ödemez. Ancak yine yalnızca yazılım, Ar-Ge veya tasarım geliri bu kapsama girer.
Muafiyet Dışı Kalan Gelirler Nelerdir?
Her gelir türü teknokent muafiyeti kapsamında değildir. Aşağıdaki durumlarda elde edilen kazançlar vergilendirilir:
-
Ar-Ge veya yazılım dışı gelirler (örneğin danışmanlık, pazarlama, satış)
-
Teknopark dışında yürütülen işler
-
Faaliyet izni kapsamı dışında kalan projeler
-
Teknik raporu veya belgeleri eksik olan kazançlar
-
Ar-Ge personeli dışındaki çalışanlardan doğan mali yükler
Bu nedenle teknokent şirketlerinin kazançlarını teşvik kapsamındaki ve kapsam dışı olarak muhasebe kayıtlarında ayırması gerekir.
Beyanname ve Vergi Yükümlülükleri Devam Ediyor mu?
Evet. Teknokentte faaliyet gösteren şirketler, vergi muafiyetine sahip olsalar da tüm mali yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır. Bunlar:
-
Kurumlar Vergisi Beyannamesi (Muaf gelir beyan edilir, matrah sıfır olabilir)
-
Muhtasar Beyanname (Personel çalıştıranlar için)
-
KDV Beyannamesi (İstisna gelirler bildirilir)
-
Geçici Vergi Beyannamesi
-
Yıllık Faaliyet Raporları (Teknokent yönetimine sunulmak üzere)
Ayrıca teşvikten yararlanılan her proje için ayrıntılı teknik rapor ve faaliyet dökümü hazırlanmalı, gerektiğinde denetimlerde sunulmalıdır.
Teşviklerden Yararlanmak İçin Gereken Belgeler
Teknokent vergi muafiyetlerinden yararlanmak isteyen şirketlerin aşağıdaki belgeleri eksiksiz şekilde sunması gerekir:
-
Faaliyet izni belgesi
-
Proje onay yazısı
-
Teknik raporlar
-
Proje sözleşmeleri
-
Personel listesi ve görev tanımları
-
Fatura örnekleri (KDV muafiyetli)
-
SGK bildirgeleri (stopaj teşviki için)
Bu belgeler hem teknokent yönetimi hem de vergi dairesi denetimlerinde temel kriterdir.
Sık Yapılan Hatalar
-
Tüm faaliyetleri teşvik kapsamındaymış gibi göstermek
-
Teknik rapor hazırlamadan gelir beyan etmek
-
Personel giderlerini stopaj teşvikinden yararlanamayacak şekilde göstermek
-
Teşvik dışı kazançları yanlışlıkla muaf göstermeye çalışmak
-
Belgeleri eksik arşivlemek veya beyanname sunmamak
Bu tür hatalar, geçmişe dönük cezalar ve teşvik iptalleriyle sonuçlanabilir.
Mali Müşavir ve Uzman Desteği Şart mı?
Vergi mevzuatı sık değiştiği için teknokentte faaliyet gösteren şirketlerin bir mali müşavirle çalışması şarttır. Özellikle teşvik kapsamı, belge hazırlığı ve doğru beyan konusunda uzman desteği almak, riskleri ortadan kaldırır ve teşviklerin devamlılığını sağlar.
