Teknokentlerde yer alan firmalar, Ar-Ge ve yazılım geliştirme faaliyetleri kapsamında çeşitli vergi avantajlarından faydalanmaktadır. Türkiye’de 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu uyarınca, teknokentlerde faaliyet gösteren firmalara belirli sürelerle muafiyetler tanınır. Bu muafiyetler, firmaların özellikle kuruluş ve büyüme aşamalarında mali yüklerini önemli ölçüde azaltır.
Bu avantajlar; gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV ve SGK işveren hissesi gibi kalemlerde uygulanan istisnalardan oluşur. Ancak bu muafiyetlerin nasıl uygulandığı ve hangi koşullarda geçerli olduğu, teknokentte vergi hesaplaması açısından kritik öneme sahiptir.
Teknokentte Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası
Hangi Gelirler Muaf?
Teknokentlerde faaliyet gösteren firmaların yalnızca Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde ettiği kazançları, gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Yani bir teknokent firması, yazılım geliştirme üzerinden gelir elde ediyorsa, bu gelir vergiden istisna edilir. Ancak, ticari faaliyet veya danışmanlık gibi diğer gelir kalemleri bu muafiyetin dışındadır.
İstisna Süresi
Bu istisnalar, firmanın teknokent bölgesine giriş yaptığı tarihten itibaren 31 Aralık 2028 tarihine kadar uygulanır. Süre zaman zaman uzatılabilmektedir; bu nedenle girişimcilerin güncel mevzuatı takip etmesi önemlidir.
Örnek Vergi Hesaplaması
Diyelim ki bir teknokent firması, 2025 yılı içerisinde sadece yazılım faaliyetlerinden 1.000.000 TL gelir elde etti. Normal şartlarda bu tutar üzerinden yaklaşık %20 kurumlar vergisi ödenmesi gerekirdi. Ancak teknokentte faaliyet gösterdiği ve bu gelir yazılımdan kaynaklandığı için:
-
Vergiye tabi kazanç: 1.000.000 TL
-
Kurumlar vergisi oranı: %20
-
Ödenmesi gereken vergi: 0 TL (istisna kapsamında)
Eğer bu firmanın aynı zamanda 200.000 TL danışmanlık geliri varsa, sadece bu kısmı vergilendirilir. Bu durumda:
-
Vergiye tabi kazanç: 200.000 TL
-
Kurumlar vergisi (%20): 40.000 TL
Yani yazılım geliri muaf, danışmanlık geliri vergilendirilir.
Teknokentte Personel Gelir Vergisi Muafiyeti
Kimler Bu Muafiyetten Faydalanabilir?
Teknokentte çalışan Ar-Ge, yazılım ve tasarım personellerinin maaşları üzerinden gelir vergisi alınmaz. Bu durum hem işveren hem de çalışan için büyük bir avantaj sağlar. İşveren açısından maaş maliyetini düşürürken, çalışan açısından da net maaşı artırır.
Uygulama Şartları
-
Personelin teknokent sınırları içinde çalışıyor olması gerekir.
-
Çalışma saatlerinin en az %85’inin teknokent ofisinde geçirilmesi zorunludur.
-
Çalışan, Ar-Ge veya yazılım faaliyetine doğrudan katkı sunan pozisyonda olmalıdır.
Hesaplama Örneği
Bir teknokent personelinin brüt maaşı 30.000 TL ise ve bu kişi gelir vergisinden muaftaysa, yaklaşık 4.000–5.000 TL arası vergi avantajı oluşur. Bu da aynı maaşla çalışan birine göre daha yüksek net gelir anlamına gelir.
KDV İstisnası
Teknokent firmaları, sadece yazılım ürünlerinin tesliminde KDV’den muaftır. Yani müşteriye sunulan yazılım hizmetleri ya da satılan yazılımlar için fatura kesilirken KDV tahsil edilmez.
KDV İstisnasının Şartları
-
Yazılımın, doğrudan firma tarafından geliştirilmiş olması gerekir.
-
Ürün Ar-Ge merkezinde ya da teknokent içinde üretilmiş olmalıdır.
-
KDV istisnası sadece Türkiye içindeki teslimlerde geçerlidir.
Fatura Örneği
Eğer bir firma, yazılım lisansını 100.000 TL’ye satıyorsa, normal şartlarda %20 KDV ile 120.000 TL fatura kesilirdi. Teknokentte bu işlemde KDV uygulanmaz:
-
KDV dahil tutar: 100.000 TL
-
KDV oranı: %0
-
Fatura tutarı: 100.000 TL
Ancak yazılım dışında kalan hizmetlerde (örneğin bakım, danışmanlık) KDV istisnası uygulanmaz.
SGK İşveren Payı Desteği
Teknokent firmaları, Ar-Ge personelleri için SGK işveren prim desteğinden faydalanabilir. Bu teşvik kapsamında, personelin sigorta priminin işveren payı Hazine tarafından karşılanır.
Şartlar ve Süreç
-
Personelin Ar-Ge veya yazılım personeli olarak tanımlanmış olması gerekir.
-
Destek, istihdam edilen kişi sayısı ve proje içeriğine göre değişebilir.
-
Her ay düzenli olarak SGK’ya bildirge verilmelidir.
Bu teşvikle birlikte işverenin aylık maliyeti yaklaşık %15-20 oranında azalır. Bu da büyüyen girişimler için ciddi bir finansal avantaj sağlar.
Teknoparklarda E-Fatura ve Beyanname Süreçleri
Vergi muafiyetleri olsa da teknokent firmaları, e-fatura kesmek ve beyanname vermekle yükümlüdür. Ayrıca muaf olunan vergi kalemleri için “istisna” olarak beyan yapılır. Beyannamelerin zamanında ve doğru verilmesi, teşviklerin devamı açısından önemlidir.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
-
Her ay KDV ve muhtasar beyannameler düzenli verilmelidir.
-
Gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde istisna kazançlar ayrı belirtilmelidir.
-
SGK bildirgelerinde teşvik kodları doğru seçilmelidir.
-
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından zaman zaman yapılan kontrollerde belgelerin eksiksiz olması gerekir.
Vergi Danışmanlığı ve Profesyonel Destek
Teknokentte vergi hesaplaması, avantajlarla birlikte dikkatli yürütülmesi gereken bir süreçtir. Yanlış uygulamalar veya eksik beyanlar, teşvik kaybına ve cezai yaptırımlara neden olabilir. Bu nedenle teknokent firmalarının muhasebeci veya mali müşavir desteğiyle çalışması önerilir.
Ayrıca teknokent yönetici şirketleri de genellikle firmalara danışmanlık, bilgilendirme seminerleri ve mevzuat takibi konularında destek sunar.
